شعر لری

شعر لری : شعر: اشعار لری این سامان دارای وزن و بدون قافیه بوده و به ندرت دارای ردیف هستند.روح میهن دوستی و سلحشوری در قالب حماسی در سروده ها و ترانه ها موج می زند.اشعار این دیار به گونه انواع سروده های آهنگین نماد و نمود ذوق و احساسات پاک مردمان این سرزمین و تبلور عشق ،احساسات ،آرا و نگرش ، سبک زندگی ، باورها و پندارها وآداب و رسوم این قوم اصیل هستند.شعر لری شامل انواع سروده های آهنگین زیر می باشد.﴿بلال بلال - داینی - سرو - شروه - گو کرو - یار یار - پی کلی یا سر کلی ﴾. بلال بلال : سوخته و کباب شده معنا می دهد و در ادبیات کلاسیک این قالب شعری را تغزل گویند. در نوع بویر احمدی این قالب شعری ﴿تفنگ﴾ سمبل و نماد می باشد. بلال بلال با حماسه آمیخته است و ترانه های صرفا عاشقانه نیز در این قالب دیده می شود.در بلال بلال تکرار ﴿ بلال بلال ﴾ در پایان هر بیت  ارتباط شعری را برقرار می کند. داینی : این قالب شعری حالت حماسی داشته و شادمانه تر از بلال بلال است.داینی ها اشعار تک بیت اند و بیشتر در عروسی ها توسط مردان و زنان خوانده می شوند.در این قالب شعری بیشترین ارتباط شعری با جمله ﴿ هی گل ﴾ است .نیز بخش شور آخرین داینی ﴿ مستم مستم ﴾ نام دارد که در گویش محلی لری به  آن  ﴿ مهسم مهسم ﴾ گفته می شود. در زیر نمونه هایی از این قالب شعری ذکر می گردد.  گو لا کو  نا بالغه نه وقت حاله          ئی دو شو ندیدمش تی خوم دوساله . چه خشه سوار وابی بری و مالش        بوس کنی گلوپلش زر چشم کالش . پهلله سرخی شلال سر بر گ شونت        تا پنج تیر چاک نبره کس نی بسونه . سرو : این قالب همان سرود می باشدکه در عروسی ها و پیروزی های جنگی با صدای زیر و کشیده توسط زنان خوانه می شود.در این سرودهاز اشخاص مورد نظر بویژه عروس و داماد ویا اشخاص معروف نام برده می شود. ﴿ وچویل تو بو مده مو و بو تو سیرم      موقع بودادنت مو گرمسیرم ﴾. شروه : آوازی است حزن انگیز و سوز ناک که در زمان مرگ و یا کشته شدن و از دست دادن عزیزان توسط زنان بر نعش مرده خوانده می شود ودر ضمن آن صفات و ویژگیهای فرد فوت شده با اندکی غلو بازگو میشود. یار یار : ﴿ پی کلی یا سرکلی ﴾ : آواز و سرودی است حزن انگیز و حماسی و عاشقانه که حکایت از یأس و نومیدی دارد وبیشتر در تنهایی وموقع غروب خورشید به توسط مردان و با صدای بم خوانده می شود. این نوع سروده ملهم از مایه های آواز دشتی است. علاوه بر آنچه در بالا بیان شد در این سامان ﴿شاهنامه خوانی ﴾ و نیز خواندن ﴿خسرو شیرین﴾ نظامی  نیز مقبولیت دارند. شاهنامه را با آوازی حماسی ، اندوه بار وبا صدای کشیده در مجالس می خوانند.به کتاب شاهنامه نام ﴿ هفت لشکر ﴾نیز اطلاق می شود.       با تشکر از آقای فربد نیک اقبال دانشجوی ارشد حقوق قضایی اولین شعرلری را با شعری تقدیم به آقا ولی عصر (عج )شروع می کنم : صاحب زمون ایایه وقتی که موقش ایبو صاحب زمون ایایه عالم بهار ایبو دنیا وجون ایایه وچهار مدورعالم بنگ اذون ایایه تموم اهل عالم والامون ایایه یا مهدی ادرکنی دل وزبون ایایه ظلم ایروه وریشه عدل ومیون ایایه قربون ذوالفقارش کافر کشون ایایه ایمره قحط سالی گندم برون ایایه مثل زمون مولا خیبر گشون ایایه وقت ظهورش عیسی واسمون ایایه هر کس که لایقش بو وجمکرون ایایه بسیجیل ولایت قشون قشون ایایه خیمه ایزنن ودلل سرتک ستون ایایه روزی که تکسوار حیدر نشون ایایه دوباره روز مردی وغیرت کشون ایایه صحرا همش گل ایبو بلبل وخون ایایه او روزحرف دلل وسر زبون ایایه اردل بییم ومهدی وهر مکون ایایه قربون ذولفقارش کافر کشون ایایه دومین شعر را تقدیم به آقا اباالفضل العباس می کنم :               ای ابَلفضل ای ماه هاشمی  هم علمداری هم برارمی                  سر اَو رهتی ره اَو بَهسَه بی  لشکر کفر هم دهسه دهسه بی                             نزنید نیزه و مشکُم که سنگینه ستم   مو که قول دامه که اَونه برسونُم و حرم این شعر را هم تقدیم به لر زبانان می کنم :                    روز برفی تش بلیطی تو گلی یایش وخیر   کنج چاله کتر سه و خلخلی یایش وخیر   گرده و گلگ تکو شلشلی یایش وخیر او متیلل نصف شو کشک خردن زر جلی یایش وخیر